Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, 2024 yılında kayıt dışı ekonomiyle mücadelede önemli adımlar attı. Saha denetimleri 1,1 milyonu aştı ve 7,4 milyar lira ceza kesildi. Bu denetimlerde 32 bin 255 kişinin kayıt dışı çalıştığı tespit edildi. Ayrıca, kira gelirleri beyan eden mükellef sayısı 376 bin arttı.
Gelir İdaresi Başkanlığı, kayıt dışı ekonomiyle mücadelesini aralıksız sürdürüyor. 2024 yılında gerçekleştirilen saha denetimleri, 1 milyon 125 bin 410 adet olarak kaydedildi. Bu denetimlerde, vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacıyla uyumsuz mükellefler tespit edildi. Analizler sonucunda, denetlenecek mükellef grupları belirlendi.
Denetimlerde, KDV oran uyumsuzluğu, belge düzeni ve ödemelerin kayıtlarla uyumu gibi konular incelendi. Ayrıca, bandrollü ürün ve akaryakıt ürünlerine yönelik denetimler de bu çalışmalara dahil edildi. Bu kapsamda, 7,4 milyar lira ceza kesildi ve 10 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi.
2024 yılında kira gelirlerine yönelik yapılan çalışmalarda, 425 bin konutta yoklama yapıldı. Bu çalışmalar sonucunda, 376 bin yeni mükellefin beyanname vermesi sağlandı. Böylece, beyanname veren mükellef sayısında yüzde 26 artış meydana geldi. Ayrıca, 55 bine yakın mükellef geçmiş yıllara ait kira beyannamesi verdi.
Verilen beyannamelerle toplamda 3,1 milyar lira kira geliri beyan edildi. Gelir İdaresi, kira gelirlerinin doğru beyanı için benzer çalışmaların devam edeceğini açıkladı. Bu durum, kayıt dışı ekonominin azaltılmasına katkı sağlayacak.
Tütün ve alkollü içkilerde 2007 yılında başlayan bandrol uygulaması, bu ürünlerin kaçak veya kayıt dışı olup olmadığını tespit etmeyi kolaylaştırdı. Gelir İdaresi, bu alanda bandrol ekipleriyle denetimlerini sürdürüyor. 2024 yılında 16 milyondan fazla sigara ve alkollü içki denetlendi.
Denetimlerde kaçak olduğu tespit edilen 2 milyon sigara ve alkollü içki ile 120 milyon dal makaron, adli sürecin başlatılması amacıyla kolluk kuvvetlerine bildirildi. Bu denetimler, kayıt dışı ekonominin önlenmesine yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Gelir İdaresi, nakdin yoğun kullanıldığı sektörlerde izaha davet ve gönüllü uyum süreçleri başlattı. Fiziki ve sanal POS cihazlarının usulsüz kullanımı gibi yollarla kayıt dışı bırakılan hasılatlar analiz edildi. Mükelleflerden, kayıtlara yansımayan hasılatlar için izahat istendi.
Bu kapsamda, 137 bin 25 mükellefle temasa geçildi ve 132,5 milyar lira kayıt dışı hasılat için gönüllü uyum çalışmaları başlatıldı. İlk aşamada 252 bin 322 beyanname ile 27,3 milyar liralık kayıt dışı hasılatın beyanı sağlandı. Bu çalışmalar, kayıt dışı ekonominin azaltılmasına yönelik önemli bir strateji olarak öne çıkıyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, denetimlerin önemine dikkat çekti. Geçtiğimiz yıl yapılan düzenlemelerle vergi cezalarında önemli artışlar yapıldı. Kayıt dışı çalışan mükelleflere artırımlı cezalar öngörüldü. Bakan, kayıt dışılıkla mücadeleye yönelik denetimlerin yeni nesil analiz teknikleriyle süreceğini belirtti.
Bakan Şimşek, vergiye gönüllü uyum gözetirken kayıt dışıyla mücadele denetimlerinin artırılacağını vurguladı. Bu yıl da kayıt dışı ekonomiyle mücadele çabalarının aralıksız devam edeceği ifade edildi. Bu durum, vergi adaletinin sağlanmasına katkı sağlayacak.