Türkiye'de Ekonomik Dönüşüm: Emekli Aylıkları ve Yoksulluk Üzerine Etkiler
Türkiye'de Ekonomik Dönüşüm: Emekli Aylıkları ve Yoksulluk Üzerine Etkiler
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Türkiye’ye başkanlık sistemini getirmek için halka pembe hayaller sundu. ‘verin yetkiyi, görün etkiyi’ dedi. 2018 yılında yapılan başkanlık seçimlerinde Erdoğan, yetki istediğinde en düşük emekli aylığı 1.545 lira, bir ekmek 1.25 kuruştu. Ancak, 6.5 yılda ekmek fiyatı 10 kat, gram altın fiyatı 15.8 kat artarken, en düşük emekli aylığındaki artış 9.4 katta kaldı. Bu süreçte işçi emeklisinin sofrasından 78 ekmek eksildi.
Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı sistemine geçildiği 2018’deki aylık geliri 76 bin 700 lirayken, bugün 379 bin 97 liraya yükseldi. En düşük emekli aylığı ise sadece 12 bin 924 lira artarak 14 bin 469 liraya çıktı. Bu durum, emeklilerin alım gücünün düştüğünü göstermektedir.
Emekli Aylıkları ve Alım Gücü
2018’de tam yetki verildiğinde bir ekmek 1.25 liraydı. En düşük emekli aylığıyla 1.236 ekmek alınabiliyordu. Ancak, ekmek fiyatı 12.5 liraya yükseldiğinde, emeklinin aylığıyla satın alabileceği ekmek sayısı 78 adet azalarak 1.158’e düştü. Emekli aylığıyla satın alınabilecek süt miktarı 135 litre, zeytinyağı miktarı ise 33 litre azaldı.
Temmuz 2018’den önce emekli, aylık geliriyle yaklaşık 5 çeyrek altın alabiliyorken, bugünkü geliriyle alabileceği çeyrek altın 3’ün bile altına düştü. Emeklinin aylığından 2 çeyrek altın gitti. 6.5 yıl önce 8.14 gram altına karşılık gelen en düşük emekli aylığı, bugün 4.8 gram ancak ediyor.
Yoksulluk ve Borç Oranları
Geride kalan 6.5 yılda hem vatandaşın hem de ülkenin borcu katlandı. Yoksulluk oranları zirve yaptı. Temmuz 2018’den bu yana dolar 7.7 kat, Euro ise 6.8 kat arttı. Türkiye’nin brüt borcu 425 milyar dolardan 525 milyar dolara yükseldi. AB tanımlı genel yönetim borcu ise 1.1 trilyondan 10 trilyona fırladı.
Yüzde 15.39’larda seyreden enflasyon, yüzde 70’leri aştı ve şimdi yüzde 44.38’de seyrediyor. 6.5 yılda takibe düşen tüketici kredisi 40.7 milyar lira, takibe düşen kredi kartı ise 43.8 milyar liraya ulaştı. Gerçek işsiz sayısı 7 milyon 11.2 milyona, sosyal yardıma muhtaç olan hane sayısı ise 3.5 milyondan 3.7 milyona çıktı.
