Kamu İşçilerinin Emeklilik Aylıklarını Etkileyen Prime Esas Kazanç Düzenlemeleri
Kamu İşçilerinin Emeklilik Aylıklarını Etkileyen Prime Esas Kazanç Düzenlemeleri
Çalışma gündemi, kamu kurumlarında çalışan işçiler için 4/a (SSK) sigortalılık statüsüne göre Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim sağlanması gerektiğini vurgulamaktadır. Emekli olduklarında aylık hesapları, bildirilen prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Prime esas kazançlarındaki hatalar, işçinin emekli aylığını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, prime esas kazançların doğru değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır.
SGK'nın Prime Esas Kazanç Değerlendirmesi
SGK, kamu işçilerinin prime esas kazancını değerlendirirken ayın 15’inden diğer ayın 14’üne kadar olan süreyi esas alır. Örneğin, 15/12/2024-14/01/2025 tarihleri arası kazançları 2024 Aralık ayı sigorta prime esas kazancı olarak kabul edilmektedir. Özel sektör için ise 2024 Aralık ayı kazançları 01/12/2024-31/12/2024 tarihleri arasında alınacaktır.
Bu ayrıntıya özellikle prime esas kazanç alt sınır ve üst sınırının değiştiği zaman dilimlerinde dikkat edilmesi gerekmektedir. Yılın başında ya da ortasında asgari ücrete yapılan zamlar, prime esas kazancın alt ve üst sınırlarını değiştirmektedir. Bu değişiklikler, kamu işçilerinin emekli aylıklarını doğrudan etkilemektedir.
Alt ve Üst Sınır Değişiklikleri
Prime esas kazancın alt ve üst sınırlarının değişmesi durumunda, kamu işçilerinin kazançları dikkatlice değerlendirilmelidir. Örneğin, 2008 Aralık ayına baktığımızda, 2009 yılında artan prime esas kazanç üst sınırının dikkate alınmadığı görülmektedir. 15/12/2008-14/01/2009 tarihleri arası 2008 Aralık ayında 16 gün 2008 yılına ait prime esas kazanç üst sınırından, 14 gün ise 2009 yılına ait üst sınırdan bildirimler dikkate alınacaktır.
Bu durum, emekli bir kamu işçisi için 1/1/2009-14/1/2009 arasında üst sınırdan yapılan bildirimlerde, 14 günlük fark priminin değerlendirilmediğini göstermektedir. Dolayısıyla, emekli kamu işçilerinin SGK Tescil ve Hizmet Dökümünde her yılın sonunda ya da üst sınırın değiştiği dönemlerde kontrol yapmaları faydalı olacaktır.
Kamu Kurumlarının Zorlukları
Belediyeler başta olmak üzere birçok kamu kurumu işçi çalıştırmakta ve 4/a (SSK) sigortalılık statüsünden bildirim yapmaktadır. İşçi çalıştıran kamu kurumlarının prime esas kazanç kabul edilen ya da kabul edilmeyen kalemleri ayırmada zorluk yaşadığı görülmektedir. Bu durum, kamu işçisinin emekli aylığına olumsuz etki yapmaktadır.
Aylık tutarında önemli düşüşlere yol açabilen bu durum, özel sektörde çalışan işçilerde de görülebilmektedir. Kamu işçileri, E-Devlet ekranından hizmet dökümü uygulamasına girerek SGK’ya her ay için yapılan bildirimleri kontrol etmelidir. Ücret bordrolarındaki brüt tutar ile hizmet dökümündeki primine esas kazanç bildirimi karşılaştırılmalıdır.
Prime Tabi Olmayan Kalemler
Kamu işçileri, bordrodaki brüt tutar toplamları prime esas kazancın üstünde ise prime tabi olmayan kalemlerin varlığını sorgulamalıdır. Bu durumda, hangi kalemlerin prime tabi tutulmadığı ve ne kadar süredir bu uygulamanın devam ettiğini belirlemeleri gerekmektedir. Prime tabi olmayan kalemler arasında ayni yardımlar, doğum, evlenme ve ölüm durumlarında verilen yardımlar yer almaktadır.
Prime tabi tutulmayan kalemlerin konusu ve gerçekten bu kalemlere verilen ismin doğruluğu belirlenmelidir. Örneğin, uygun olmayan bir işçiye kasa tazminatı ödenip prime tabi tutulmamışsa, bu durum sorun yaratacaktır. Cari ve geriye dönük bordrolarda yapılan incelemede, tüm ödemeler sigorta primine esas kazanca tabi tutulacaktır.
Çözüm Yolları
Kamu işçileri ya da emeklileri, prime tabi bulunmayan ücret kalemleri için kamu kurumuna başvurmalıdır. Olumsuz yanıt alınması durumunda, dava yoluna giderek tespit yaptırılması ve emekli aylığının yükseltilmesi sağlanmalıdır. Halen çalışan kamu işçilerinin de bildirimlerinin geçmişten bugüne düzeltilmesi için kurumlarına başvurması gerekmektedir.
Halen çalışan işçilerin düzeltme için emekliliği beklemeleri gerekmemektedir. Aksi halde, düzeltme için bekledikleri sürede SGK tarafından kendilerine ödenen ödenekler olumsuz etkilenebilir. Kamu işçileri, bu süreçte dikkatli olmalı ve gerekli adımları zamanında atmalıdır.
Sorularınız için e-posta adresi: [email protected]
