Çinli otomotiv firması BYD’nin Türkiye’de yapacağı yatırımlar, kauçuk sektöründe önemli bir hareketlilik yaratma potansiyeline sahip. Türkiye kauçuk sektörü, döviz kuru baskısı ve maliyet artışları nedeniyle uluslararası pazarlarda rekabet gücünü kaybetmiş durumda. 2024'te ihraç birim fiyatında %5’e yakın bir kayıp yaşanması, sektörün dış pazarlardaki zayıflığını ortaya koyuyor. Ancak BYD’nin Türkiye’ye gelmesi, iç pazarda yeni fırsatlar sunabilir.
Türkiye kauçuk sektörü, 2 binden fazla firmanın faaliyet gösterdiği ve ağırlıklı olarak ihracata odaklandığı bir yapıya sahip. Kauçuk Derneği Başkanı Özcan Doğu Kaya, BYD’nin iç pazardan tedarik etmesi durumunda sektör yapısının değişebileceğini belirtiyor. Kaya, “Talep olması durumunda sektör kapasitesi bunu karşılayabilecek güçte” diyerek, BYD’nin Türkiye’ye gelmesinin avantajlı bir durum olduğunu vurguladı.
BYD’nin Türkiye’ye gelmesi, sektördeki tedarik zincirinin yeniden şekillenmesine yol açabilir. Kaya, “Burada önemli olan BYD’ye Türkiye’den metal aksamlar, plastik aksamlar, kauçuk aksamlar, otomotiv yedek parçaları gibi ne kadar ara mal tedarik edeceğimiz” diyerek, yerli tedarik şartlarının önemine dikkat çekti. Bu durum, sektördeki firmaların entegrasyonunu artırabilir.
Türkiye kauçuk sektörünün direkt ihracatı 4 milyar doları buluyor. Avrupa’dan sonra hacimsel olarak ikinci büyük üretici konumunda olan sektör, 2024’te ihracatında bir daralma yaşadı. Kaya, “Katma değerimiz, AR-GE ve markalaşmamız yeterli seviyede olmadığı için çok katma değerli üretimleri başka ülkelere bırakıyoruz” diyerek, mevcut durumun sürdürülebilir olmadığını belirtti.
2024'te işçilik, hammadde ve finansman maliyetlerinin arttığını ifade eden Kaya, “Maliyetlerimiz artarken satış birim fiyatlarımızın düşmesi, karlılıkların çok düştüğünü gösteriyor” dedi. Türkiye’de kauçuk hammaddesi üretilmediği için sektör %98-99 ithalata bağımlı durumda. Bu durum, sektördeki maliyet baskısını artırıyor.
Türk kauçuk sektörünün ihracatının %65’inin Avrupa’ya yapıldığı biliniyor. Özellikle Almanya’daki otomotiv sektöründe yaşanan durgunluk, Türk sektörünü olumsuz etkileyebilir. Kaya, “Avrupa’daki bu yavaşlama 2025’te bizi olumsuz etkileyecek” diyerek, gelecekteki belirsizliklere dikkat çekti.
2025’te neler olacağına dair yorumlarını paylaşan Kaya, “Dünya nefesini tuttu Trump’a bakıyor. Trump kapılarını sadece Çin’e kapatmıyor. Avrupa ile ticari savaşı var ve bunu kazandığı net” dedi. Türk firmaların, bu dönemde potansiyel yaratmak zorunda olduğunu vurguladı.
Kaya, “Kriz dönemleri her zaman kötü değildir. Verimsizlerin elenmesi faydalı bile olabilir” diyerek, mevcut durumun sektöre sağlayabileceği fırsatları değerlendirdi. Ancak, bu süreçte hangi firmaların eleneceği konusunda endişeler olduğunu belirtti.
Sonuç olarak, BYD’nin Türkiye’ye gelmesi, kauçuk sektöründe önemli bir dönüşüm yaratma potansiyeline sahip. Ancak, sektörün mevcut zorlukları ve Avrupa pazarındaki durgunluk, gelecekteki gelişmeleri etkileyebilir. Türk firmaların, bu süreçte stratejik adımlar atması gerekecek.